Słownik

C

Cement – to najczęściej dziś stosowane spoiwo budowlane, składnik większości mieszanek i zapraw budowlanych. Cement otrzymuje się z surowców mineralnych, takich jak margiel lub wapń i glina. Surowce te wypala się w piecu cementowym na klinkier, a następnie mieli otrzymany spiek (zwykle z gipsem).

F

Fuga – szczelina pomiędzy sąsiednimi elementami budowlanymi (np. między cegłami, pustakami, płytkami ceramicznymi), wypełniona całkowicie lub częściowo, łączącą je zaprawą budowlaną.

K

Kielnia – narzędzie murarskie, składające się z płaskiej stalowej płytki grubości ok. 1,5 do 2 mm, o trójkątnym lub trapezowym kształcie, połączonej z wygiętym w kształcie litery „S” łącznikiem, wykonanym z pręta stalowego o średnicy ok. 8 – 10 mm. Całość zakończona jest drewnianym trzonkiem. Służy do nakładania i rozprowadzania zaprawy budowlanej w trakcie układania murów (murowania) i do narzucania zaprawy podczas ręcznego tynkowania.

Ł

Łata murarska – długa listwa z poziomicą. Służy do wyznaczania linii startowej układanej glazury. Do przytwierdzania łaty do ściany służą haki murarskie. Łaty murarskie najczęściej są wykonywane z aluminium, o trapezowym przekroju poprzecznym.

P

Poziomica – utożsamiana czasem niezbyt precyzyjnie z libellą, regionalnie – waserwaga – przyrząd pomiarowy z wbudowanymi jedną lub wieloma (wtedy pod różnymi kątami) libellami rurkowymi, wykorzystujący siłę grawitacji ziemskiej do wyznaczania (z niewielką dokładnością) poziomości płaszczyzn (np. podłóg) lub pionowości (np. ścian) w budownictwie.

T

Tynkarz – rzemieślnik, zajmujący się nakładaniem warstw tynkarskich (wapiennych, cementowych, żywicznych, alabastrowych) oraz tynków suchych (np. płyt gipsowych) na ściany i stropy budowli. Elementarną umiejętnością tynkarza jest samodzielne sporządzenie zapraw tynkarskich. Musi znać rodzaje składników (kruszyw, piasku, wapna, cementu, gipsu, barwników), z których wytwarza zaprawy i reguły ich dozowania (proporcje objętościowo-wagowe), zwłaszcza przy zaprawach na bazie żywic.

Tynk – warstwa z zaprawy lub gipsu, pokrywająca powierzchnie ścian, sufitów, kolumn, filarów itp. wewnątrz i na zewnątrz budynku. Zadaniem jej jest zabezpieczenie powierzchni przed działaniem czynników atmosferycznych (w przypadku tynków zewnętrznych), ochrona przed działaniem czynników wewnątrz pomieszczeń (np. para wodna), ogniem (elementy drewniane) oraz nadanie estetycznego wyglądu elementom budynku. Tynk stosuje się również jako warstwę podkładową pod elementy, wymagające gładkiego podłoża (płyty styropianowe, płytki ceramiczne) – powszechnie stosuje się wówczas tynk cementowy, cementowo-wapienny lub gipsowy.